BİR ÖMÜR NASIL YAŞANIR - İLBER ORTAYLI

KİTAP ADI:

BİR ÖMÜR NASIL YAŞANIR?

YAZAR:

İLBER ORTAYLI

İnternet kullanımının artması ile birlikte bilgiye erişim imkanlarının da artış gösterdiği görülmektedir. Dünyanın en ücra ve uzak diyarlarında olan olayları anlık olarak öğrenmek ve yine yaymanın hızlandığı ortadadır. Böylece sadece bilgiye sahip olmak ve öğrenme süreci hız kazanmamış, aynı zamanda sahip olduğumuz bilgiyi aktarma ve üçüncü şahıslara ulaştırma imkanı da inanılmaz derecede süratlenmiştir. 

Teknolojinin bize kattığı bu imkan ve sürat, bizim dostumuz olduğu kadar düşmanımız da olabilmektedir. Zira herkes elindeki bilgiyi istediği platforma koyabilmekte, bunun için bir doğrulama (verification) ve onaylama (approval) mekanizmasına ihtiyaç duymamaktadır. Bu durum ise ürettiğimiz, yaydığımız ve değiştirdiğimiz bilginin kalitesinin ve doğruluğunun sadece bilgiyi sunanın vicdanında kaldığını göstermektedir. Sözgelimi, herkesin içerik ve bilgi yükleyebildiği bir platform olan Wikipedia, herhangi bir kaynak göstermek suretiyle rastgele bir başlıkta içerikteki bilgiyi değiştirme imkanı sunmaktadır. Üstelik gösterdiğiniz kaynağın akademik bir çalışma olmasına gerek olmadığı gibi, bu bir gazete kupürü dahi olabilmektedir. Genel kültür mahiyetinde bilgi edinmeyi kolaylaştırması nedeniyle yaygın olarak tercih edilen bu sitenin, yukarıda bahsedilen güvenilirlik kriteri göz önünde bulundurulduğunda akademik çalışmalarda tercih edilmemesi tavsiye edilmektedir. Örnek vermek gerekirse Türk Dış Politikasının sürekli gündemini oluşturan “Sözde Ermeni Soykırımı” iddiaları, Wikipedia’nın İngilizce sitesinde “soykırım” olarak tanımlanırken Türkçe versiyonunda “katliam” olarak belirtilmiştir.

Yukarıda gösterilen örnek, bu olasılıklardan bir tanesidir. Yanlış tarihi bilgilerin yanı sıra "sosyal medya fenomenleri" tarafından önerilen ya da reklamı yapılan diyet önerileri veya sportif egzersiz tavsiyeleri gibi insan hayatına doğrudan etkisi olan içeriklerle de muhatap olunabilir. Bir doktor veya uzman tavsiyesi olmadan uygulanan bu programlar, kişi sağlığını bazen geri dönülemez bir şekilde bozabilmektedir. Yine vücudumuzda dikkatimizi çeken herhangi bir belirtinin hangi hastalık olabileceğini sorduğumuz internet alemi, bizi dilimize getirmekten bile imtina edeceğimiz illetlerle kendimizi evhamlara sevk etmemize neden olabilmektedir.

İşte burada doğru ve güvenilir bilginin önemi ortaya çıkmaktadır. Bilginin bu denli önemli ve rafine bilginin aynı şekilde bu kadar zor bulunur olduğu çağımızda, kaliteyi elde etmek yolunda tüm fırsatlar yakalanmalıdır.

Bu doğru bilgiyi ise elbette ki en güvenilir kaynaklardan almak gerekmektedir. Kitaplar, uzmanlar, akademisyenler bu kaynakların başında sayılabilir. Bahsi geçen kaynakların başında ise kamuoyunda tanınan, bilinen ve bilgi birikimiyle öne çıkan insanlar olmasından daha doğal bir şey bulunmamaktadır. 

Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın tanıtımının yapılması garabetinden uzak durularak, bu yürüyen kütüphane ve yaşayan efsanenin söylediklerinin ve yazdıklarının takipçisi olunmalıdır. Duvara bile yazı yazsa sıraya girip okunması gereken ve alanına bu denli hakim bir ismin hayat deneyimlerini ve bize önerilerini ise can kulağıyla dinlemenin altı çizilmelidir.

"Bir Ömür Nasıl Yaşanır" kitabında İlber Ortaylı, gazeteci Yenal Bilgici'nin hazırladığı soruları içtenlikle yanıtlamıştır. Gençlerin hangi eğitimi nasıl almaları gerektiğinden, nasıl kitaplar okumamız gerektiğine; hangi ülke ve şehirleri görmemiz gerektiğinden, yaşadığımız şehirde nasıl kaliteli yaşanabileceğine kadar bir dizi hayat önerisi kitapta bulunmaktadır.

Piyasada bulunan binlerce kitap arasından ne türden hangi kitabın okunması gerektiğini İlber Hoca'nın ağzından duymanın verdiği hazzı hissetmeliyiz. Yine, onlarca turistik destinasyon içerisinden hangi ülkenin ya da hangi şehrin öncelik arz ettiğini, bu destinasyonlarda hangi mekanların mutlaka rotamıza dahil edilmesi gerektiğini konunun uzmanından dinlemeliyiz. Böylece geri dönüşümü yapılamayan zamanın optimum kullanımını sağlayabiliriz. Günümüz ekonomik şartlarında bazı seyahatlerin tekrarlanmasının zorluğu düşünülünce, İlber Hocamızı okuyarak ‘keşke’ demekten uzaklaşabiliriz.

Ülke olarak okumalıyız ve okuma alışkanlığını kazanmalıyız, ancak okurken de seçici olmalı ve kaliteli okumalar yapmalıyız. İşte bu nedenle sadece bu kitap değil, yazar hanesinde İlber Ortaylı adını gördüğümüz yayınları listemize dahil etmek için şüpheye katılmamalıyız.